Jak rodzice wpływają na stosunek nastolatków do alkoholu?
Liczne publikacje i prowadzone badania pokazują, że zachowanie rodziców ma wpływ na stosunek nastolatków do alkoholu. Zarówno działania pośrednie, jak i bezpośrednie przekładają się na częstotliwość oraz intensywność picia.
Pośrednie działania rodzicielskie, takie jak np. pobłażliwość wobec picia, wiążą się nie tylko z częstszym sięganiem po alkohol, ale również intensywnym, epizodycznym piciem. To z kolei niejednokrotnie skutkuje pojawianiem się negatywnych konsekwencji wynikających ze spożywania alkoholu. Wraz jednak z większymi restrykcjami i nadzorem rodziców nad spożywaniem alkoholu sięganie po trunki wysokoprocentowe jest rzadsze lub mniej prawdopodobne.
Środowisko rodzinne
Zauważono, że rodzicielskie normy dotyczące spożywania alkoholu niejednokrotnie zmieniają się wraz z rozwojem dziecka. I nawet bez dostarczenia nastolatkowi alkoholu rodzice mogą odgrywać ważną rolę w procesie inicjacji czy późniejszego sięgania po alkohol, poprzez określanie kontekstu środowiskowego, w którym picie może mieć miejsce.
Szacuje się, że 13% australijskich dzieci w wieku do 12 lat jest narażonych na kontakt z osobą dorosłą, która regularnie się upija. Zaznacza się, że rodzice pijący przy dzieciach mogą w ten sposób okazywać dzieciom postawy proalkoholowe. Wraz ze wzrostem ilości spożywanego przez rodziców alkoholu, nastolatki wyraźniej dostrzegają korzyści płynące z jego picia, a ryzyko jest wg nich mniejsze.
Jednocześnie narzucanie nastolatkom przez rodziców surowych zasad związanych z piciem alkoholu w przeważającej mierze wiąże się z mniejszą częstotliwością picia i wystąpienia ryzykownych zachowań związanych z alkoholem.
Badania wykazały, że więcej nastolatków decydowało się nie pić alkoholu, jeśli rodzice nie pozwalali im na spożywanie go w domu lub nie dostarczając im alkoholu na przyjęcia czy imprezy towarzyskie. Im później pozwalano na jego spożycie, tym mniej było prawdopodobne, że nastolatki sięgały po alkohol.
Opóźnianie wieku, w którym dziecko zaczyna pić alkohol, jest czynnikiem chroniącym przed ryzykownymi zachowaniami. Istnieje również inne czynniki wpływające na opóźnienie inicjacji alkoholowej i rzadsze sięganie po alkoholu w późniejszym życiu. Są to:
- rodzicielskie modelowanie zachowań związanych z piciem;
- komunikacja dotycząca alkoholu;
- dezaprobata nastoletniego picia;
- wprowadzenie zasad dotyczących alkoholu;
- monitorowanie rodzicielskie;
- dobra jakość relacji rodzic-dziecko;
- brak konfliktów rodzinnych;
- wsparcie rodziców;
- zaangażowanie rodziców;
- komunikacja ogólna.
Niedostatecznie monitorowana młodzież zaczyna spożywać alkohol we wcześniejszym wieku. Nastolatki, które piją więcej i częściej, rozwijają wzorce intensywnego picia. Rodzice często mogą odczuwać presję ze strony innych rodziców, aby podawali alkohol w myśl zasady, że „lepiej spróbować go pod okiem rodziców”. Ważnym czynnikiem jest obserwacja zachowań innych rodziców i brak poczucia przymusu podążania w ich ślady. Niedawne australijskie badanie wykazało, że nastolatki, którym rodzice dostarczali alkohol, byli ponad 2,7 razy bardziej skłonni do spożywania pełnych porcji napojów alkoholowych, niż ci, którym alkohol nie był dostarczany przez rodziców.
Spożywanie alkoholu przez osoby poniżej 18. roku życia
Inicjacja alkoholowa w młodym wieku może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych zaburzeń zdrowia fizycznego i psychicznego, problemów społecznych i uzależnienia od alkoholu. Kiedy nastolatki zaczynają pić, wielu staje się regularnymi konsumentami alkoholu. Wyniki badań sugerują, że opóźnianie inicjacji zmniejsza poziom konsumpcji w wieku dorosłym, zaś wczesne rozpoczęcie picia ryzykownego może prowadzić do późniejszego problemowego spożywania alkoholu.
Źródło: