Zespół przewlekłego zmęczenia (CFS) jest jednym z wielu dolegliwości cywilizacyjnych. CFS polega na uczuciu zmęczenia i wyczerpania, pomimo długiego wypoczynku. Osoba dotknięta tym zespołem potrafi ograniczyć swoją aktywność nawet o połowę. Chroniczne zmęczenie dotyka przede wszystkim młode aktywne kobiety, które pracują zawodowo ale i opiekują się dziećmi. Co należy podkreślić to fakt, że objawy chronicznego zmęczenia występują zarówno u osób zdrowych, jak i cierpiących na choroby somatyczne oraz niektóre zaburzenia psychiczne.

Należy zauważyć, iż zmęczenie nie jest tylko objawem przepracowania, ale może być też objawem jakieś dolegliwości czy choroby. Czynnikami jakie mogą wywołać chroniczne zmęczenie są między innymi przebyte zakażenia wirusowe (zaburzenia immunologiczne), zaburzenia metabolizmu kwasu mlekowego w mięśniach i obecność RNA czyli enterowirusa w mięśniach oraz niedobory składników odżywczych.

Do charakterystycznych syndromów CFS zalicza się:

• stany podgorączkowe

• przewlekłe zapalenie zatok

• bóle w klatce piersiowej

• alergie

• nocne pocenie się

• kołatanie serca

• zmiana masy ciała

• bóle stawowo – mięśniowe

• częste bóle głowy

• objawy zespołu jelita drażliwego

• częste infekcje

• tkliwość węzłów chłonnych

Badaniem potwierdzającym CFS jest niski poziom stężenia kortyzolu w osoczu krwi i w moczu. Dlatego zażywanie preparatów z kortyzolem może przynieść poprawę.

Zespół przewlekłego zmęczenia, może być mylony z innym schorzeniami, dlatego należy wykonać badania laboratoryjne tj: morfologia krwi, OB, analiza moczu, stężenie Ca i P we krwi, glukoza, kreatyna, mocznik oraz poziom hormonów tarczycy.

Ze względu na podobne objawy, warto wykluczyć też zaburzenia nastroju w postaci depresji, która może objawiać się podobnie jak CFS, czyli poprzez permanentne uczucie znużenia, apatii, ospałości, abulii i braku inicjatywy.

Czasami zespół chronicznego zmęczenia wynika z przepracowania, przemęczenia, braku snu i czasu na regenerację sił organizmu. W celu profilaktyki CFS niektóre przedsiębiorstwa wprowadzają politykę work-life balance, która niesie za sobą wiele korzyści dla pracowników. W leczeniu syndromu chronicznego zmęczenia ważne jest też znalezienie przyczyny problemu, wtedy łatwiej o powrót do sił. Warto też pamiętać o uzupełnianiu niedoboru składników przede wszystkim (witaminy z grupy B, magnezu, żelaza) oraz odpowiednia ilość snu i regularne uprawianie sportu.