Każdego 10 grudnia w rocznicę podpisania w 1948 roku Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka na świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka.
Dzień Praw Człowieka to święto obchodzone corocznie 10 grudnia, a ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ (rezolucja 423 (V) z 1950 roku) w rocznicę podpisania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 1948 roku. Dzień ten poświęcony jest obrońcom praw człowieka walczącym o poszanowanie praw człowieka.
Historia pokazuje, jak wiele osób z różnych kontynentów i kultur wkładało wysiłek w działania zapewniające przestrzeganie praw i wolności człowieka. Wiele z tych osób doznało prześladowań, skazywanych było na długoletnie wyroki więzienia lub nawet karę śmierci. Obchody Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka są okazją do uczczenia ich odwagi i osiągnięć, ale także zwrócenia uwagi na zagadnienia współczesnego świata.
Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw, a każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby - te fundamentalne dla każdego wartości są zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ogłoszonej 10 grudnia 1948 r. na obradującej w Paryżu Trzeciej Sesji Ogólnego Zgromadzenia ONZ.
Prawa człowieka to szczególny rodzaj praw podmiotowych. Pierwotnym źródłem praw człowieka nie jest państwo i tworzony przez nie system prawny, lecz prawo naturalne, zgodnie z którym podstawą praw człowieka jest, niezależna od struktur państwowych, godność i wolność istoty ludzkiej.
To dzięki tym wartościom prawa człowieka mają charakter:
przyrodzony - istnieją niezależnie od woli władzy i przysługują każdej osobie z racji urodzenia, należą do każdego człowieka, stanowiąc część jego człowieczeństwa,
niezbywalny - człowiek nie może się zrzec swoich praw lub z nich zrezygnować,
nienaruszalny - państwo jest narzędziem ich ochrony i realizacji,
powszechny - przysługują bez wyjątku każdemu człowiekowi indywidualnie, niezależnie od przynależności państwowej, koloru skóry, wyznawanej religii i nieskończonego katalogu innych czynników różnicujących ludzi.
Prawa człowieka mają również charakter podstawowy. Zgodnie z kryterium materialnym za podstawowe prawa uznane są prawa „najistotniejsze z punktu widzenia interesów obywateli i państwa”, „niezbędne do zagwarantowania innych praw obywatelskich”, „dotyczące podstawowych dziedzin życia społecznego jednostki, jako człowieka i obywatela”.
Prawa człowieka stanowią zatem minimum uprawnień, jakie przysługują jednostce - minimum, bez którego nie mogłaby ona korzystać ze wszelkich innych praw. Są one podstawowe także dlatego, że państwo, dążąc do realizacji różnych, społecznie ważnych celów, nie może tych praw pominąć.