Biblioteka

Henryk Sienkiewicz -175 rocznica urodzin pisarza

Henryk Sienkiewicz -175 rocznica urodzin pisarza

by Wioletta Kosinska -
Number of replies: 0

175. rocznica urodzin Henryka Sienkiewicza. 

Oto niezwykła historia pałacyku w Oblęgorku, gdzie do dziś mieszkają przodkowie pisarza

5 maja mija 175 rocznica urodzin pisarza Henryka Sienkiewicza. Nasz region czuje się z nim szczególnie związany, bo to w podkieleckim Oblęgorku znajduje się pałacyk, który naród polski ofiarował laureatowi Nagrody Nobla, dzisiejsze muzeum Henryka Sienkiewicza. Tu mieszkają jego potomkowie: prawnuczka Anna Dziewanowska i praprawnuk Michał z rodziną.


Historia Oblęgorka i obecności w nim Henryka Sienkiewicza to opowieść o wielkich uczuciach. Utwory Sienkiewicza zawładnęły sercami milionów Polaków. Jego powieści pisane „ku pokrzepieniu serc” pomagały przetrwać czasy niewoli i rozpalały dążenia do odzyskania przez Polskę niepodległości. Były podstawą patriotycznego wychowania. Dar od narodu: majątek w Oblęgorku był hołdem i podziękowaniem pisarzowi.

Oblęgorek koło Kielc wskazali przyjaciele pisarza, Sienkiewicz sprowadził się do niego sam i sam się w nim urządzał. Wybierał meble, wieszał obrazy, a miał ich imponującą kolekcję. Pałacyk stał się dla niego prawdziwym, ale nie pozbawionym wad domem. Wewnątrz było zimno a piece, mimo że niepowszedniej urody, nie ogrzewały pokoi.

Pisarzowi przywykłemu do towarzyskiego, aktywnego życia doskwierała też odległość od miasta i brak towarzystwa. To dlatego zimy spędzał gdzie indziej, ale latem zapraszał gości do siebie. W jednym z listów do Jadwigi Janczewskiej, szwagierki, pisał żartobliwie: „Daję Ci czas - Tobie i Edwardom, lub przynajmniej jednemu, do 10 września, po czym każdego dnia zabijam kota. Że tak będzie, przysięgam na trzy lufy mego drylingu. Pomyśl jako kocia królowa, że co dzień białe, miękkie, puszyste stworzenie będzie się rzucać i skręcać w przedśmiertnej agonii mając w boku ładunek ołowiu, a w przedśmiertnym jasnowidzeniu żal do Ciebie za Twoje marudztwo”.

Pisarz darzył Oblęgorek ogromnym sentymentem, pieniądze z Nagrody Nobla wydawał na jego prowadzenie, a większość majątku zapisał dziecku, które zdecyduje się osiąść w Oblęgorku.

Wspólnie z żoną Marią Babską pomagał mieszkańcom. To z jej inicjatywy powstała we wsi szkoła, w pałacyku w jednej izbie działał lazaret.

W Oblęgorku Sienkiewicz pisał powieści „Na polu chwały”, „W pustyni i w puszczy”, „Legiony”, a także nowel „Dwie łąki”.

Po wybuchu I wojny światowej pałacyk został pod opieką gospodyni pisarza Marii Luty. To ona zdeponowała część cennych rzeczy u biskupa kieleckiego Augustyna Łosińskiego. Sienkiewicz, który osiadł w Szwajcarii, bardzo aktywnie wraz z Ignacym Paderewskim działał na rzecz niepodległej Polski. Pisarz był przekonany, że do Oblęgorka wróci. Stało się inaczej, zmarł 15 listopada 1916 roku w Szwajcarii.

Do Oblęgorka powróciła za to trzecia żona Sienkiewicza Maria Babska i mieszkała tu do 1925 roku. Po nie do pałacyku wrócił syn pisarza, Henryk z żoną Zuzanną, gospodarowali do stycznia 1945 roku, kiedy to nakazano im opuścić majątek i zamieszkać poza powiatem kieleckim. Po kilku miesiącach i interwencji wojewody rodzina odzyskała pałacyk z 49 hektarami ziemi. Odzyskano też część rzeczy ukrytych w czasie wojny u zaprzyjaźnionych osób. Powojenne lata były dla potomków Sienkiewicza bardzo trudne, brakowało pieniędzy, pałacyk niszczał a jedyną szansą uratowania go okazał się pomysł powołania muzeum pisarza. Stworzono go dzięki współpracy dzieci Henryka Sienkiewicza: Jadwigi Korniłowicz i Henryka Józefa Sienkiewicza oraz kustosz Aleksandry Dobrowolskiej, która odpowiadała za merytoryczne opracowanie nowej placówki. Muzeum otwarto w 1958 roku. Przez lata pracy muzealników udało się odtworzyć dom Henryka Sienkiewicza, taki, w jakim mieszkał. Najcenniejsze pamiątki po ojcu przekazała muzeum Jadwiga Korniłowicz i nie przyjęła za nie żadnej gratyfikacji.

Dzisiaj pałacyk jest kompletnie wyposażony, jednak co jakiś czas udaje się zdobyć coś, co jest uzupełnieniem zbiorów. Tak było ilustracjami do „Quo vadis” Piotra Stachiewicza, ulubionymi rysunkami Sienkiewicza. Nikt nie wiedział, że one istnieją, a nagle pojawiła się możliwość zakupu. Niedawno do Oblęgorka trafił obraz namalowany przez samego pisarza, nosi tytuł „Wenecja”. Pisarz malarzem nie był, ale chętnie rysunkami ozdabiał swe listy czy rękopisy prac. Oblęgorek może pochwalić się największym zbiorem rzeczy osobistych pisarza, portretów, dyplomów.

-A niespodzianki ciągle się zdarzają – dodaje kierownik. Ostatnio przygotowując wystawę Zapiski przy sztaludze poświęconą przyjaźniom Sienkiewicza z malarzami rodzina jednego z nich. Kazimierza Pochwalskiego przekazała nam rękopis z opisem” Jak poznałem Sienkiewicza. Dzięki tym zapiskom ustaliliśmy, że portret pierwszej żony pisarza powstawał za jej życia. Do tej pory sądziliśmy, że jest to praca pośmiertna, stworzona na podstawie zdjęć. Te i wiele innych ciekawostek można zobaczyć w pałacyku, który od 4 maja ponownie zaprasza gości.

Sienkiewicz jest ciągle popularny. - Widać to po liczbie zwiedzających – mówi Łukasz Wojtczak. - Co prawda w pandemii nie było wycieczek szkolnych, ale przybyło nam turystów indywidualnych. Tym z dziećmi podoba się ścieżka edukacyjna w alei lipowej, zainteresowani są zwiedzaniem okolicy np. spacerem na Baranowską Górę. Cieszymy się, bo podobają się nasze lekcje online, nauczyciele z małych szkół przyznają, że raczej by tu nie przyjechali a tak mogli zwiedzić pałacyk.

Na turystów czekają też audio przewodniki, ze specjalną ścieżką dla najmłodszych, w różnych językach.

Z pewnością dodatkową atrakcją Oblęgorka będzie działalność Sienkiewiczówki. Praprawnuk pisarza, Michał Sienkiewicz wraz z Anną Dziewanowską zarządzają majątkiem. Kilka lat temu zaproponowali oni stworzenie w Oblęgorku parku tematycznego związanego z twórczością Sienkiewicza. Pomysł jest powoli realizowany i jeśli sytuacja pandemiczna się unormuje potomkowie Sienkiewiczów, mieszkający nieopodal muzeum zaproszą w swoje progi.

Warto wiedzieć

Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku - oddział Muzeum Narodowego w Kielcach .Muzeum powstało 26 października 1958 roku z inicjatywy dzieci pisarza, córki Jadwigi Korniłowicz i syna Henryka Józefa. Muzeum jest organizatorem licznych koncertów, wystaw czasowych, sesji naukowych mających na celu popularyzację wiedzy o życiu i twórczości Sienkiewicza. Kierownikiem pałacyku Henryka Sienkiewicza jest Łukasz Wojtczak.