24 marca - Narodowy Dzień Pamięci Polaków
ratujących Żydów pod okupacją niemiecką
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – program wydarzeń
W upamiętnienie Polaków ratujących Żydów włączyły się liczne instytucje kultury prowadzone lub współprowadzone przez Ministra, które przygotowały szereg wydarzeń. Ze względu na pandemię zdecydowana większość odbywa się w przestrzeni wirtualnej.
środa - 24.03.2021
Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej – główne uroczystości
10:00 | Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Doroty w Markowej
- Eucharystia w intencji Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej i o beatyfikację Sług Bożych Rodziny Ulmów pod przewodnictwem ks. Arcybiskupa Adama Szala
10.30 | Instytut Pileckiego
- Konferencja prasowa (formuła hybrydowa, konferencja dostępna na Facebooku organizatora)
- Podczas konferencji zostaną zaprezentowane nabyte przez Instytut Pileckiego w Niemczech prywatne archiwum Eilerta Diekena, porucznika żandarmerii niemieckiej który osobiście dowodził zamordowaniem rodziny Ulmów w Markowej. Wydarzenie to będzie okazją do przypomnienia kontekstu terroru niemieckiego, z którym spotykali się ratujący Żydów, w szczególności „Zawołani po imieniu” - ci, którzy za to ratowanie zostali zamordowani. Postać Eilerta Diekena jest także wymownym symbolem nieukarania sprawców - prezentowane dokumenty dowodzą, że za swą zbrodnię nie poniósł on żadnej odpowiedzialności, wręcz przeciwnie, został pozytywnie zweryfikowany przez aliancką komisję denazyfikacyjną i otrzymał w 1950 roku od władz RFN potwierdzenie dożywotniego statusu urzędnika państwowego.
11:00 | Cmentarz parafialny w Markowej oraz Cmentarz Wojenny Ofiar Hitleryzmu w Jagielle-Niechciałkach
- Modlitwa nad grobem rodziny Ulmów
- Złożenie kwiatów na grobach markowskich rodzin ratujących Żydów (TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ MARKOWEJ)
11:30 | Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
- Wystąpienia, w tym zaprezentowanie historii ratowania Żydów
- Odsłonięcie tablic z nazwiskami Polaków ratujących Żydów na Ścianie Pamięci
- Złożenie kwiatów przy pomniku rodziny Ulmów w Sadzie Pamięci
19:00 | Filharmonia Podkarpacka im. A. Malawskiego w Rzeszowie
- Festiwal Psalmów Dawidowych “Honorując Sprawiedliwych i Ocalonych” – koncert poświęcony polskim Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata (FUNDACJA IM. RODZINY ULMÓW SOAR)
Więcej informacji: https://muzeumulmow.pl/pl/aktualnosci/narodowy-dzien-pamieci-polakow-ratujacych-zydow-pod-okupacja-niemiecka-obchody-2/
Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku – Muzeum w Tykocinie
9:00 | Premiera filmu dokumentalnego „Ocalić za wszelką cenę”, reż. B. Kosel, D. Szada-Borzyszkowski, Tykocin 2021 (FB i YT)
Etiuda dokumentalna „Ocalić za wszelką cenę” opowiada o tykocińskim wątku działalności Grupy Ładosia. Dzięki współpracy polskich dyplomatów i tykocińskiego rabina Abrahama Kalmanowicza udało się uratować jedną z najważniejszych żydowskich szkół religijnych tego czasu – jesziwę mirską. Osobnym wątkiem poruszany w filmie jest postać organisty Jana Smółki zaangażowanego w dostarczanie fałszywych metryk chrztu Żydom ukrywającym się w okolicach Tykocina. Jan Smółko za swoją działalność został odznaczony Medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.
Muzeum Getta Warszawskiego
18:00 | „Irena - ingen ängel” – publikacja szwedzkiego spektaklu (z polskimi napisami) o Irenie Sendlerowej (FB organizatora)
Spektakl teatralny szwedzkiej grupy teatralnej Unga Roma, której głównym nurtem działalności są przedstawienia dla dzieci i młodzieży. Spektakl miał premierę na Gotlandii w marcu 2020. Sztuka została napisana przez Lottę Grut, dramatopisarkę i aktorkę, współzałożycielkę Romateatern i Unga Roma.
Udostepnienie tekstu popularnonaukowego dotyczący pomocy udzielanej Żydom, m.in. dotyczący działalności „grupy Ładosia” (na stronie Muzeum www.1943.pl)
Tekst dr. Jacka Konika omawiający najważniejsze zagadnienia związane z niesieniem pomocy Żydom w czasie II wojny Światowej.
Film „Niezwykła historia dwóch odważnych kobiet” - wspomnienia p. Janiny Rożeckiej
Muzeum Narodowego w Kielcach
Okolicznościowy wpis przybliżający sylwetkę Grzegorza Axentowicza, dyrektora Izby Rzemieślniczej w Kielcach w latach 30., który w okresie okupacji w Warszawie ratował Żydów.
Muzeum – Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej
Wizyta kierownictwa Muzeum w miejscach upamiętniających Polaków ratujących Żydów w Ostrowi Mazowieckiej i okolicy (na stronie internetowej i w mediach społecznościowych organizatora).
Złożenie kwiatów przy kamieniach postawionych w ramach projektu „Zawołani po imieniu”, upamiętniających Jadwigę Długoborską i Lucynę Radziejowską, na cmentarzu w Ostrowi Mazowieckiej na grobach Jadwigi Długoborskiej i Anny Kuczyńskiej oraz na cmentarzu w Wąsewie na grobach Walerii Lipińskiej i Marianny Kwiatkowskiej.
Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I.J. Paderewskiego
Wykład o Polakach ratujących Żydów podczas II wojny światowej (online)
Dyrektor IDMN prof. Jan Żaryn, w ramach współpracy z Ośrodkiem Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, wygłosi wykład połączony z prezentacją książki pt. „Polska wobec zagłady”. Wykład jest kierowany do polskich nauczycieli pracujących za granicą.
Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce
Okolicznościowe wpisy przypominające Rodzinę Kociszewskich, która uratowała członków Rodziny Scherów.
24-29.03.2021
Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944)
Sprawiedliwi wśród Narodów Świata z okolic Treblinki (strona i FB organizatora)
Przez 6 dni na Facebooku oraz stronie Muzeum Treblinka będzie prezentowany cykl postów przedstawiający sylwetki osób ratujących Żydów z okolic Treblinki podczas niemieckiej okupacji.
25.03.2021
Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
Irena Sendlerowa we wspomnieniach córki (FB organizatora)
Retransmisja spotkania z Janiną Zgrzembską, córką Ireny Sendlerowej, które odbyło się w Żydowskim Instytucie Historycznym z okazji 110. urodzin Ireny Sendlerowej.