W 1939 roku w obliczu nieuchronnej inwazji niemieckiej, podjęto decyzję o ewakuacji z kraju najstarszych i najcenniejszych pamiątek historycznych przechowywanych na Wawelu. Po pełnej niebezpieczeństw podróży, której trasa wiodła przez Rumunię, Francję i Anglię, królewskie skarby dotarły bezpiecznie do Kanady, gdzie miały pozostać do końca wojny.

W tym momencie rozpoczyna się ich tajemnicza historia. Koniec wojny oznaczał bowiem początek rywalizacji pomiędzy polskim rządem emigracyjnym - rezydującym w Londynie, a rządem komunistycznym w Warszawie. Kiedy obie strony walczyły o uzyskanie kontroli nad skarbami, kustosze, którzy opiekowali się kolekcją postanowili ją ukryć.

Przez następne lata w batalię o polskie skarby narodowe włączył się Kościół katolicki, Kanadyjska Królewska Policja Konna, rząd federalny Kanady oraz rząd prowincji Quebec. Równocześnie odzywały się głosy samych Polaków, którzy uważali, że ich skarby narodowe zostały skradzione przez obce państwo. W końcu wynegocjowano zwrot pamiątek historycznych ich prawowitym właścicielom.

3 lutego 1959 roku z Kanady przywieziono m.in. miecz koronacyjny królów Polski – Szczerbiec, insygnia koronacyjne i "Kronikę polską" Galla Anonima.

Przez następne siedem miesięcy trwały gruntowne zabiegi konserwatorskie, mające na celu zabezpieczenie tych zabytków przed niszczeniem, a zarazem przywrócenie im dawnego blasku świetności.