W tym szczególnym dniu wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński przypomniał, że były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau był efektem „cywilizacyjnych” dokonań Niemiec.

To naród niemiecki zbudował system obozów koncentracyjnych i zagłady, to Niemcy postanowili wyniszczyć naród żydowski, polski i elity innych narodów. Dziś, w 76. rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, musimy o tym szczególnie pamiętać – powiedział wicepremier.

Ze względu na pandemię niemożliwe jest oddanie czci Ofiarom Holocaustu w miejscach Ich kaźni i męki, dlatego wicepremier Gliński zaapelował o symboliczny udział w uroczystościach i spotkaniach w przestrzeni wirtualnej.

Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau – centralne obchody

W tym roku głównym motywem obchodów 76. rocznicy wyzwolenia Auschwitz jest los dzieci urodzonych w obozie lub do niego deportowanych. Na podstawie szacunkowych danych przyjmuje się, że do obozu deportowanych zostało co najmniej 232 tys. dzieci i młodocianych, z których ok. 216 tys. stanowili Żydzi, 11 tys. Romowie, ok. 3 tys. Polacy, ponad 1 tys. Białorusini oraz kilkuset Rosjan, Ukraińców i innych. Ogółem w obozie zarejestrowano ok. 23 tys. dzieci i młodocianych, z których w styczniu 1945 r. na terenie Auschwitz oswobodzono nieco ponad 700. Wszystkie były skrajnie wyczerpane i miały niedowagę, chorowały na awitaminozę, gruźlicę, a niektóre miały odmrożone kończyny.

W związku z pandemią tegoroczne obchody odbędą się w przestrzeni internetowej. Transmisja wydarzenia rozpocznie się 27 stycznia 2021 r. o godzinie 16.00 i będzie dostępna na stronach www.auschwitz.org oraz www.76.auschwitz.org, a także na kanałach społecznościowych Muzeum Auschwitz-Birkenau. Uroczystość rozpoczną świadectwa Ocalałych – Zdzisławy Włodarczyk i Anity Lasker-Wallfisch, po których nastąpią oficjalne wystąpienia Prezydenta RP Andrzeja Dudy, wiceambasador Izreala, charge d'affaires Tal Ben-Ari Yaalon oraz ambasadora Rosji Siergieja Andriejewa. Oficjalną część zakończą modlitwy rabina Michaela Schudricha, biskupa rzymskokatolickiego Romana Pindla, biskup prawosławnego Atanazego oraz biskupa ewangelicko-augsburskiego Adriana Korczago.

O godz. 17.00 odbędzie się dyskusja online: „Wpływ wojny i Holokaustu na kształtowanie się tożsamości dziecka”.

Szczegółowe informacje o programie

Instytut Pileckiego – wirtualny pokaz filmów o Zagładzie i webinaria

Z okazji 76. rocznicy wyzwolenia Auschwitz i Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu Instytut Pileckiego przygotował wirtualny pokaz trzech filmów o Zagładzie: „Linia 41” w reżyserii Tanji Cummin, „Anioły Żegoty” w reżyserii Rafała Geremka i „Świadkowie epoki. Ku Zagładzie” w reżyserii Małgorzaty Grygiel i Michała Miziołka. Obrazy prezentowane w ramach przeglądu skupione są na perspektywie świadków historii - ocalonych z Zagłady. Wprowadzeniem do dokumentów są dyskusje z udziałem historyków i twórców filmów. Linki do rozmów oraz obrazów będą aktywne przez trzy dni (od 27 do 29 stycznia włącznie).

Szczegółowe informacje o filmach

Dostęp do filmów

Instytut Pileckiego zaprasza również na serię webinariów w ramach cyklu „II WOJNA ŚWIATOWA: ŚWIADKOWIE I PAMIĘĆ”, zorganizowanych wspólnie z Muzeum Narodowym II Wojny Światowej w Nowym Orleanie. Pierwsze spotkanie zatytułowane „Wyzwoliciele i wyzwoleni” odbędzie się 28 stycznia 2021 roku o godzinie 18.00 na platformie Zoom oraz jako live na Facebooku Instytutu Pileckiego. W panelu moderowanym przez dr. Johna Cornella (Instytut Pileckiego) wezmą udział: dr Robert Citino oraz dr Gordon „Nick” Mueller (Muzeum Narodowe II Wojny Światowej w Nowym Orleanie), a także dr Wojciech Kozłowski (Dyrektor Instytutu Pileckiego). Dyskusja będzie tłumaczona symultanicznie na język polski.

Link do rejestracji

Muzeum Polaków Ratujących Żydów – szlak pamięci o Zagładzie, film o Aleksandrze Ładosiu i seminarium „Wokół Akcji Reinhardt”

W ramach tegorocznych obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów zaprasza do samodzielnego odwiedzenia miejsc wskazanych w ramach opracowanej przez Muzeum ścieżki zwiedzania, a stanowiących istotny element historii relacji polsko-żydowskich oraz czasów okupacji niemieckiej w Markowej i okolicy.

Materiały do pobrania: „Markowa. Szlak pamięci o Zagładzie” 

Muzeum zaprasza również na pokaz filmu „Sprawy paszportowe. Aleksander Ładoś – zapomniany Sprawiedliwy” w reżyserii Rolanda Dubiela. Emisja fabularyzowanego filmu dokumentalnego o działalności Aleksandra Ładosia, ambasadora II RP w Bernie na rzecz ratowania Żydów przed Zagładą w trakcie II wojny światowej, odbędzie się 29 stycznia br. o godz. 19.00 w mediach społecznościowych Muzeum – na kanale YouTube oraz Facebooku.

Podsumowaniem obchodów będzie seminarium online pt. „Wokół Akcji Reinhardt”, poświęcone planowi systematycznej fizycznej likwidacja ludności żydowskiej, realizowanemu przez Niemcy. Seminarium, które odbędzie się 12 lutego 2021 r. poprowadzą pracownicy Państwowego Muzeum na Majdanku oraz Muzeum Polaków Ratujących Żydów.

Informacje oraz formularz zgłoszeniowy

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność – filmy, wystawa i materiały naukowe

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność co roku bierze udział w upamiętnieniu Międzynarodowego Dnia Pamięci Holokaustu. W tym roku w ramach kampanii informacyjnej prezentuje materiały edukacyjne i naukowe:

• film animowany „Memento”, upamiętniający Międzynarodowy Dzień Pamięci Holokaustu
• film „Righteous Diplomacy”  (2021) poświęcony dyplomatom, którzy odegrali istotną rolę w ratowaniu tysięcy Żydów podczas II wojny światowej. Film wchodzi w skład teki edukacyjnej „Diplomats Aiding Jews” dostępnej na platformie Hi-story Lessons
• wystawę „Between Life and Death. Stories of Rescue during the Holocaust”, opowiadającą nieznane historie bezinteresownej odwagi i nadzwyczajnego poświęcenia osób, które ratowały Żydów podczas II wojny światowej. Obecnie (od 19 stycznia do 30 marca 2021 r.) wystawa prezentowana jest w Osaka Peace Center w Japonii 
• nagrania wideo oraz inne materiały powstałe podczas konferencji naukowej „Genealogies of Memory 2020. The Holocaust between Global and Local Perspectives” (2020) 
• numer czasopisma naukowego „Remembrance And Solidarity. Studies in 20th Century European History” zatytułowany „Holocaust/Shoah” (2016).